Paradigmashift,

Op weg naar zelfacceptatie struikelde ik dikwijls over mijn eigen gedachten. Maar al te graag dacht ik te weten welke negatieve hersenspinsels de ander over mij had. Van nature is de mens een wezen dat zich graag ergens tussen schaart en zich gemakkelijk schikt in een algemeen denkbeeld. Onze hokjes maken de wereld overzichtelijker en helpen ons te bepalen wat goed en wat fout te vinden. Het delen met anderen van de daarbij behorende denkbeelden, ondersteunt dat gevoel ergens bij te horen.

Maar op een dag kwam ik er achter anders te zijn en helemaal niet aan mijn zelf bedachte maatschappelijke consensus te voldoen.
Een vreemd en oncontroleerbaar gevoel dat niet in een van mijn eigen hokjes paste.
Angst en twijfel was al snel mijn deel, geruisloos gevolgd door het ontwikkelen van een negatief zelfbeeld.

Bang om te worden afgewezen en mijn sociale status te verliezen, koos ik er voor om mij niet te laten zien en mijn strijd in de schaduw en eenzaamheid te voeren. Het maakte me tot een fantastische toneelspeler, leugenaar en iemand die uitblinkt in het bewaren van geheimen.

Velen van ons hebben zo’n strijd gevoerd en misschien doe jij dat wel op dit moment.

Soms lukt het ons om een tijdje aan het gevoel vooruit te snellen door onszelf onder te dompelen in de drukke routine van een gezin of carrière.

Maar vaak onverwacht haalt het gevoel ons toch weer in en komt het moment om er vrede mee te moeten sluiten. Daar worden we dan geconfronteerd met onze eigen vooroordelen en kunnen we onszelf als gevolg daarvan maar moeilijk accepteren; vooral als door iets onvoorziens de deur op een kier wordt gezet en we ons daardoor extra kwetsbaar en onbeschermd voelen.

Dan willen we vooral geaccepteerd worden en als het even kan, gerespecteerd. Begrip is vaak een stuk moeilijker om te verlangen, want begrijpen doen we het immers zelf ook niet. Stiekem hopen we dat als de ander ons kan accepteren, wij onszelf dat dan ook wel kunnen doen.

Ook ik heb lang gedacht dat ik die acceptatie en bevestiging van anderen nodig had om mezelf te kunnen accepteren. Niets bleek minder waar.

De toekomst is onvoorspelbaar en volgt een kronkelig pad waarop de mooiste uitzichten zich soms net achter de volgende bocht bevinden. Je komt daar vanzelf als je de tijd en moeite maar neemt om door te lopen.

Het overkwam me enkele jaren geleden op een avond in Amsterdam. Die avond ging ik door omstandigheden voor het eerst alleen als Sophie op stap.

Dit bleek voor mij een keerpunt in mijn ontwikkeling.

De vriendin die mij altijd vergezelde had zich vergist in de datum en kon die bewuste avond echt niet mee. Ze verontschuldigde zich en stelde voor om eventueel iemand anders te vragen die ook van Sophie wist en die dat wellicht graag zou willen doen. Een keertje overslaan zag ik zelf echter niet zo zitten, omdat het anders weer weken kon duren eer zich een volgende mogelijkheid aan zou dienen om Sophie te kunnen zijn. Omdat het toen nog moeilijk voelde om een ander met “mijn probleem” op te zadelen, had ik al snel besloten om het dan maar eens een keer alleen te proberen.

In die periode was ik om de balans te bewaren erg afhankelijk van dit soort uitstapjes en hoewel ik mij in de aanloop ernaartoe vaak erg zenuwachtig maakte, keek ik er ook altijd reikhalzend naar uit.

Voor mezelf zag ik het als een mooie test om eens te zien of ik het al durfde, het moest er per slot van rekening ooit van komen en het was toch waar ik uiteindelijk naar toe wilde. In de middag ervoor kreeg ik nog een lief berichtje van mijn vriendin die me op het hart bond om toch vooral te gaan en die me daarbij veel succes en kracht wenste. Dat was het zetje wat ik nodig had. Het moest zo zijn. Zenuwachtig ben ik die avond naar Amsterdam gereden, maar gaande weg voelde ik me steeds meer ontspannen. Eenmaal ter plaatste blaakte ik tot mijn eigen verbazing van zelfvertrouwen en koste het me geen enkele moeite om uit mijn veilige auto te stappen. Te voet begaf ik mij door de drukke nazomer straten van de Jordaan op weg naar de kroeg waar ik had afgesproken met wat gelijkgestemden. Er bleek die avond ook een groep studenten te zijn uitgenodigd, waarmee ik naar aanleiding van hun studie diverse gesprekken en interviews deed. Het was erg gezellig en de avond vloog voorbij. Toen op de terugweg naar mijn auto gebeurde het.

Langs een wat verlaten grachtje aan de rand van het centrum, waar ik mijn auto had geparkeerd, overviel mij plots een gevoel van heelheid, authenticiteit.

Dit was hoe ik me altijd had voorgesteld hoe het moest zijn om me compleet te voelen wie ik was. Een warm en geborgen gevoel ergens bij te horen en volledig geaccepteerd te zijn. Ternauwernood haalde ik het naar mijn auto, waarin ik mijn tranen de vrije loop kon laten. Om in mijzelf dat deel zo volledig geaccepteerd te voelen, was een nieuwe ervaring voor me. Decennia lang had ik mijn emoties onder controle gehouden, de hardliner gespeeld en mijn gevoel ook richting mezelf volledig uitgeschakeld. M’n leven maar voor de helft geleid en een onvervulbare leegte rondgedragen. Nu kwam alles eruit. Ik kon het eindelijk loslaten. Het mocht! In een floers van tranen ben ik naar huis gereden en het warme gevoel is nog dagen bij me gebleven. Er was iets definitief veranderd.

Het was niet de euforie van het moment, maar een dieper gevoel van met iets veel groters verbonden te zijn. Om nu eindelijk die leegte met Sophie te mogen en kunnen vullen.

Die avond heb ik mezelf overwonnen en niet door in mijn eentje op mijn hakken door Amsterdam te durven lopen, maar door aan mezelf te durven toegeven dat dit een belangrijk deel van mij is dat er mag zijn en gezien mag worden.

Mezelf het inzicht kon verwerven dat het eigenlijk mijn dagelijkse kant was die altijd de rol had gespeeld. Dat ik mezelf eindelijk kon toestaan die krampachtige pose los te laten, om beide kanten tot één heel persoon te kunnen maken.

En ik ondervond die avond, door mezelf te kunnen accepteren, dat ik de acceptatie van anderen niet nodig heb om mij een waardevol en heel persoon te voelen.

Dat juist dit inzicht ook één van de moeilijkste perioden in mijn leven zou inluiden wist ik toen nog niet.

Sophie